Quy hoạch chung (QHC) đô thị Bắc Ninh đến năm 2045 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, mở ra cơ hội phát triển mạnh mẽ cho địa phương này. Với mô hình chùm đô thị hướng tâm, cấu trúc TOD…bao gồm 1 trọng tâm, 3 hành lang, 1 vành đai dịch vụ và 7 khu vực phát triển. Cùng với các thế mạnh sẵn có, đặc biệt là công nghiệp thì hứa hẹn tỉnh Bắc Ninh sẽ tăng trưởng bùng nổ trong thời gian tới. Từ định hướng quy hoạch như vậy, việc hình thành các tổ hợp Công nghiệp – Đô thị – Dịch vụ sẽ là lựa chọn tối ưu để phát triển bền vững, lâu dài.
Bắc Ninh là tỉnh có tốc độ phát triển công nghiệp hàng đầu cả nước
Bắc Ninh hướng đến mục tiêu thành phố trực thuộc trung ương
Tính đến hết năm 2023, toàn tỉnh Bắc Ninh có 1 đô thị loại I (thành phố Bắc Ninh – 19 phường), 1 đô thị loại III (thành phố Từ Sơn – 12 phường), 03 đô thị loại IV (thị xã Thuận Thành, thị xã Quế Võ và đô thị Yên Phong), 4 đô thị loại V (thị trấn Lim, thị trấn Thứa, thị trấn Gia Bình, đô thị Nhân Thắng); tỉ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đạt khoảng 60,3%.
Trong khi đó, Đồ án điều chỉnh QHC đô thị Bắc Ninh đến năm 2045 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; phạm vi, ranh giới lập quy hoạch 5 đơn vị hành chính gồm: Thành phố Bắc Ninh, thành phố Từ Sơn, thị xã Quế Võ, huyện Tiên Du và huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh. Qua đánh giá, rà soát các tiêu chí so với tiêu chí đô thị loại I, thì tỉnh Bắc Ninh cơ bản đã đáp ứng được 4/5 tiêu chuẩn của đô thị loại I (còn tiêu chuẩn về mật độ dân số vẫn cần thêm thời gian).
Hiện, tỉnh đang triển khai đồng bộ các quy hoạch phân khu (QHPK) tỉ lệ 1/2000, đảm bảo phủ kín quy hoạch toàn bộ khu vực đô thị lõi phía Bắc sông Đuống và thị xã Thuận Thành, làm cơ sở triển khai đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng khung đô thị và các dự án phát triển đô thị. Đây là công cụ quan trọng phục vụ công tác quản lý đầu tư, từng bước cụ thể hóa các mục tiêu phát triển đô thị Bắc Ninh đạt tiêu chí thành phố trực thuộc trung ương trong tương lai.
Với thế mạnh của mình, Bắc Ninh sẽ sớm đạt mục tiêu thành phố trực thuộc trung ương
Lựa chọn mô hình đô thị đa trung tâm
Từ bài học thực tiễn phát triển các đô thị nén, tập trung như: Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh… mặc dù đảm bảo nguyên tắc tập trung dân cư, tiết kiệm đất đai, tài nguyên. Tuy nhiên, tình trạng quá tải của hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đã phần nào làm giảm chất lượng sống của người dân, ảnh hưởng đến tính bền vững của đô thị. Là tỉnh có diện tích nhỏ nhất cả nước, cũng là đô thị mới, việc lựa chọn phương án phát triển theo mô hình chùm đô thị, đa trung tâm, gắn với Vùng Thủ đô Hà Nội, sẽ giúp cho Bắc Ninh vừa đảm bảo sự phù hợp với mục tiêu, tính chất, chức năng đô thị, vừa tạo sự phát triển hài hòa, bền vững, phát huy tối đa nguồn lực, tiềm năng lợi thế của từng khu vực.
Theo quy hoạch, Bắc Ninh sẽ hình thành 7 trọng tâm phát triển đô thị gắn với mô hình TOD, lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị, lấy đầu mối giao thông làm điểm tập trung thương mại dịch vụ, dân cư. Trong khi đó, các trọng tâm đô thị vệ tinh được giới hạn bởi các nêm xanh, gồm: Các tuyến sông kênh, mặt nước sinh thái, công viên, làng xóm, bảo tồn di tích văn hóa lịch sử, cảnh quan sinh thái đặc trưng; đồng thời hình thành 3 hành lang phát triển gồm: Hành lang đô thị dịch vụ dọc Quốc lộ 1 (Bắc Ninh, Tiên Du, Từ Sơn); hành lang đô thị công nghiệp dọc Quốc lộ 18 (Yên Phong, Bắc Ninh, Quế Võ); hành lang sinh thái dọc sông Đuống và sông Cầu.
Đối với Bắc Ninh, định hướng phát triển đô thị theo mô hình chùm đô thị đa trung tâm không chỉ tạo ra cơ sở hạ tầng đô thị vững chắc mà còn đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa công nghiệp và đô thị. Đồng thời, việc phát triển công nghiệp, các khu đô thị dịch vụ và tiện ích xã hội như: Cây xanh đô thị, các khu văn hóa, thể thao, bãi đỗ xe… cũng được quy hoạch, triển khai tiếp giáp, đảm bảo khả năng tiếp cận, nhu cầu sử dụng cho cả người lao động trong khu công nghiệp cũng như người dân hiện hữu.
Những đồ án quy hoạch tối ưu nhất cho Bắc Ninh đã được xây dựng
Phát triển tổ hợp Công nghiệp – Đô thị – Dịch vụ là hướng đi bền vững
Năm 2010, quy mô sản xuất công nghiệp của tỉnh Bắc Ninh xếp thứ 6/63 tỉnh, thành phố; đến năm 2020, tỉnh đã vươn lên dẫn đầu cả nước về phát triển công nghiệp, thu hút 57% lực lượng lao động ngoại tỉnh trên tổng số công nhân làm việc tại các khu công nghiệp trên địa bàn. Trong đó, sản phẩm chính trong sản xuất công nghiệp đến từ ngành sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học. Đây là ngành đem lại nhiều giá trị gia tăng nhất cho Bắc Ninh, với sự đóng góp lớn từ các nhà đầu tư quốc tế như: Samsung, Foxconn, Canon, Goertek… và tương lai tiếp tục phát triển rộng hơn.
Về định hướng phát triển công nghiệp, luôn được tỉnh Bắc Ninh ưu tiên, triển khai thực hiện ngay từ khi tái lập tỉnh (năm 1997). Hiện, Bắc Ninh có 16 KCN tập trung được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tổng diện tích 6.397,68ha; có 16 KCN được cấp giấy chứng nhận đầu tư và thành lập (trong đó, 10 KCN đã đi vào hoạt động, 2 KCN đang triển khai đầu tư xây dựng và 4 KCN mới được thành lập đang chuẩn bị đầu tư xây dựng) với tổng diện tích đất quy hoạch KCN 5.567,89ha, diện tích đất công nghiệp cho thuê là 3.850ha, đã cho thuê 2.064,86ha đất công nghiệp, tỉ lệ lấp đầy trên diện tích đất quy hoạch của các KCN đã được thành lập đạt 54,41%.
Hành lang kinh tế dọc Quốc lộ 1 hứa hẹn đưa Bắc Ninh phát triển bùng nổ
Mặc dù diện tích đất sử dụng cho phát triển KCN chiếm tỉ lệ ít (chiếm 7,776% trên tổng diện tích đất tự nhiên, 14,64% diện tích đất nông nghiệp của toàn tỉnh), mới có 5/15 KCN được lấp đầy, nhưng đã tạo ra các giá trị to lớn trong phát triển kinh tế, góp phần quan trọng trong cơ cấu ngành công nghiệp của tỉnh nói riêng và cả nước nói chung. Xét về tiềm năng, thì Bắc Ninh vẫn còn dư địa để tiếp tục phát triển; kế hoạch, đến năm 2030, tỉnh tiếp tục đề xuất thành lập mới khi đủ điều kiện đối với 7 khu công nghiệp với tổng diện tích khoảng 2.079ha.
Hình thành các khu liên hợp Công nghiệp – Đô thị là hướng đi bền vững, lâu dài
Nắm bắt xu thế hình thành các KĐT tích hợp công nghiệp – dịch vụ, Bắc Ninh đã dành quỹ đất lớn để phát triển loại hình này. Tuy nhiên các CĐT có kinh nghiệm, và tiềm lực đáp ứng được yêu cầu thì không nhiều, chính vì vậy, trong 5 năm trở lại đây ở Bắc Ninh chỉ có duy nhất 1 dự án Đại đô thị – Công nghiệp – Dịch vụ đi vào hoạt động, trên cả nước cũng chỉ có số ít địa phương thực hiện được như vậy. Bên cạnh việc có quỹ đất phát triển dự án, yếu tố pháp lý là vấn đề quan trọng hàng đầu, nếu CĐT không đảm bảo đầy đủ đồ án quy hoạch, các đánh giá tác động, tiến độ xây dựng thì sẽ bị thu hồi. Theo kế hoạch, đến năm 2030 Bắc Ninh sẽ phát triển thêm một số khu liên hợp công nghiệp – dịch vụ mới, nhưng từ giờ tới khi đo, các sản phẩm BĐS gắn liền với KCN, đặc biệt là KCN xanh, công nghệ cao vẫn sẽ là phân khúc thu hút đầu tư.
