Tính đến hết năm 2023, toàn tỉnh Bắc Ninh có 1 đô thị loại I (thành phố Bắc Ninh – 19 phường), 1 đô thị loại III (thành phố Từ Sơn – 12 phường), 03 đô thị loại IV (thị xã Thuận Thành, thị xã Quế Võ và đô thị Yên Phong), 4 đô thị loại V (thị trấn Lim, thị trấn Thứa, thị trấn Gia Bình, đô thị Nhân Thắng); tỉ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đạt khoảng 60,3%.
Theo quy hoạch, Bắc Ninh sẽ hình thành 7 trọng tâm phát triển đô thị gắn với mô hình TOD, lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị, lấy đầu mối giao thông làm điểm tập trung thương mại dịch vụ, dân cư. Trong khi đó, các trọng tâm đô thị vệ tinh được giới hạn bởi các nêm xanh, gồm: Các tuyến sông kênh, mặt nước sinh thái, công viên, làng xóm, bảo tồn di tích văn hóa lịch sử, cảnh quan sinh thái đặc trưng; đồng thời hình thành 3 hành lang phát triển gồm: Hành lang đô thị dịch vụ dọc Quốc lộ 1 (Bắc Ninh, Tiên Du, Từ Sơn); hành lang đô thị công nghiệp dọc Quốc lộ 18 (Yên Phong, Bắc Ninh, Quế Võ); hành lang sinh thái dọc sông Đuống và sông Cầu.
Đối với Bắc Ninh, định hướng phát triển đô thị theo mô hình chùm đô thị đa trung tâm không chỉ tạo ra cơ sở hạ tầng đô thị vững chắc mà còn đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa công nghiệp và đô thị. Đồng thời, việc lựa chọn phương án phát triển theo mô hình chùm đô thị, đa trung tâm, gắn với Vùng Thủ đô Hà Nội, sẽ giúp cho Bắc Ninh vừa đảm bảo sự phù hợp với mục tiêu, tính chất, chức năng đô thị, vừa tạo sự phát triển hài hòa, bền vững, phát huy tối đa nguồn lực, tiềm năng lợi thế của từng khu vực.
Đặc biệt, mới ngày 23/2/2024 vừa qua Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức họp Hội đồng thẩm định về các Đồ án Quy hoạch phân khu (QHPK), với trọng tâm là Tp. Từ Sơn. Đánh giá về các QHPK thuộc địa bàn Từ Sơn, đa phần các đại biểu đều đồng tình nhận định, đây là địa bàn trọng yếu của tỉnh, cửa ngõ của Thủ đô Hà Nội, sẽ rất thuận lợi cho việc giao thương giữa tỉnh Bắc Ninh nói chung và Từ Sơn nói riêng với các vùng lân cận. Đây cũng là khu vực có hệ thống giao thông thuận lợi (ĐT295, ĐT295B, ĐT277, ĐT287, Cao tốc Hà Nội – Bắc Giang, Cao tốc Hà Nội-Thái Nguyên chạy qua).
Khi đồ án QHPK tại đây được triển khai sẽ thúc đẩy cho Tp. Từ Sơn phát triển hơn nữa với những lợi thế đã có trước đó như: đô thị vệ tinh của thủ đô Hà Nội; một trong hai trung tâm kinh tế – văn hóa – giáo dục của tỉnh Bắc Ninh; đô thị công nghiệp với nhiều khu công nghiệp, làng nghề truyền thống nổi tiếng. Đây là những điều kiện vô cùng thuận lợi để Từ Sơn giữ vững vị thế “thủ phủ công nghiệp” và vươn lên trở thành “Thủ đô công nghiệp của cả nước”
